Diagnoza spektrum autyzmu to bardzo złożony proces, składający się z wielu elementów niczym układanka, każdy szczegół jest istotny. W Poradni dysponujemy następującymi narzędziami wspomagającymi proces diagnostyczny.
ADOS-2 Protokół obserwacji do diagnozowania zaburzeń ze spektrum autyzmu
Narzędzie obejmuje zestaw prób prowokujących osobę badaną do określonych zachowań społecznych, co umożliwia obserwowanie jej w trakcie naturalnie przebiegającej interakcji z badającym. ADOS ma charakter częściowo ustrukturyzowany. Wymaga posługiwania się wystandaryzowanym zestawem pomocy i kierowania się ściśle zdefiniowanymi kryteriami oceny, ale procedurę badania charakteryzuje znaczny stopień elastyczności.
Składa się z pięciu modułów (wersji) przeznaczonych dla badanych różniących się wiekiem i poziomem rozwoju ekspresji językowej. Na podstawie obserwacji diagnosta ocenia różne aspekty zachowania, reprezentujące pięć kategorii: Język i komunikacja, Wzajemność w interakcjach społecznych, Zabawa/Wyobraźnia, Zachowania stereotypowe i sztywne zainteresowania, Inne zachowania odbiegające od normy.
ASRS Zestaw Kwestionariuszy do Diagnozy Spektrum Autyzmu
Kwestionariusz jest przeznaczony do pomiaru zachowań związanych z zaburzeniami ze spektrum autyzmu (ASD). Obejmuje szeroki zakres zachowań powiązanych z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, takich jak problemy w zakresie umiejętności komunikacyjnych, deficyty uwagi, trudności w kontaktach z rówieśnikami i z dorosłymi. Uwzględnia również kryteria diagnostyczne ASD z DSM-IV-TR. ASRS pozwala dodatkowo diagnozować deficyty w zakresie uwagi, czego nie obejmują główne osie diagnostyczne klasyfikacji zaburzeń DSM. Deficyty te jak wynika z obserwacji klinicznej współwystępują z osiowymi objawami ASD.
Profil Psychoedukacyjny, Wydanie 3, Wersja polska (PEP-3-PL)
Badanie testem umożliwia określenie mocnych i słabych stron dziecka zarówno na podstawie obserwacji, wykonania szeregu zadań oraz zachowania w trakcie przeprowadzania prób, jak i informacji uzyskanych od rodzica.
Ze względu na charakter zadań PEP-3-PL jest szczególnie przydatny w badaniu dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, ale może być również użyteczny w diagnozie funkcjonalnej dzieci z innymi zaburzeniami,
a także dzieci rozwijających się typowo o nieharmonijnym profilu rozwoju.
Jest przeznaczony do badania osób w wieku 2-6 lat, a także starszych, o ile ich wiek umysłowy mieści się
w przedziale 2-6 lat. Normy rozwojowe zostały opracowane dla wieku od 12 do 84 miesięcy.
Oceniane obszary rozwoju:
– mowa bierna,
– mowa czynna,
– umiejętności poznawcze werbalne i prewerbalne,
– motoryka mała,
– motoryka duża,
– naśladowanie,
– ekspresja emocjonalna,
– wzajemność społeczna,
– specyficzne zachowania ruchowe,
– specyficzne zachowania językowe.
Dodatkowo rodzic/opiekun wypełnia Raport Opiekuna, który jest integralną częścią badania. Ocenia rozwój dziecka w następujących obszarach:
- aktualny poziom rozwoju,
- diagnoza i stopień nasilenia trudności,
- problemy w zachowaniu,
- samoobsługa,
- zachowania adaptacyjne.
Kolejne kroki jakie należy podjąć w procesie diagnostycznym to m.in.: obszerny wywiad z rodzicem, badanie psychologiczno-pedagogiczne, logopedyczne, integracji sensorycznej, sprawności ruchowej, obserwacja
w placówce.
Ostatnim etapem w diagnozie jest konsultacja u lekarza specjalisty – psychiatry, który analizuje zgromadzoną dokumentacje, przeprowadza wywiad z rodzicami, wykonuje próby diagnostyczne, obserwuje dziecko, może także zlecić przeprowadzenie dodatkowych badań, np.: badanie metaboliczne, genetyczne, neurologiczne.
Lekarz psychiatra stawia rozpoznanie choroby lub innego problemu zdrowotnego wraz z oznaczeniem alfanumerycznym, zgodnym z aktualnie obowiązującą Międzynarodową Statystyczną Klasyfikacją Chorób
i Problemów Zdrowotnych ICD.